16 Май 2025
Һәр көн яктылык белән башлана. Яктылык булмаса, иртәләр дә, үсемлекләр дә, китап уку да, хәтта елмаю да булмас иде. Яктылык – ул тик гади яктылык кына түгел. Ул – тормыш нигезе, белем чыганагы, галимнәр, рәссамнар һәм шагыйрьләр өчен илһам чыганагы.
Яктылык дөньяны күрергә ярдәм итә. Ул кояштан, лампалардан, учактан, шәмнәрдән һәм экраннардан килә. Яктылык булмаса, кешеләр тирә-юньне күрә алмас иде, ә үсемлекләр – кислород чыгара алмас иде.Яктылык төрле була. Кайвакыт ул җылы, кояш нуры кебек. Ә кайчагында салкын – йолдызларның нуры кебек. Әмма һәр очракта да ул дөньяны матур һәм күренерлек итә.
Фәндә яктылык
-Яктылык галимнәр өчен һәрвакыт сер булып торган. XVII гасырда Исаак Ньютон ак яктылыкның барлык төсләрне – кызылдан шәмәхегә кадәр – үз эченә алганын күрсәтә.-Альберт Эйнштейн яктылык ничек хәрәкәт итә икәнен өйрәнеп, кояш панельләрен эшләргә ярдәм иткән ачышлар ясаган.
-Астрономнар ерак йолдызлар һәм планеталар турында нәкъ яктылык аша беләләр. Ул дулкыннар Җиргә кадәр килеп җитә.
-Яктылык лазерлар, телескоплар, микроскоплар һәм башка күп кенә җайланмалар эшләүгә нигез булып тора.
Сәнгатьтә яктылык
-Рәссамнар гасырлар буе яктылык белән эшләргә өйрәнгән. Алар сурәттә якты нурлар, күләгәләр, кояш батышын, шәмнәрне күрсәтеп, сурәтләрне «терелтәләр».-Кино һәм театрда яктылык атмосфера тудыра: серле, әкияти яки шатлыклы. Без барыбыз яраткан мультфильмнарда да яктылык – сюжетның мөһим өлеше. Мәсәлән, фонарьлар кабына, йолдызлар яна башлый.
-Фотографлар да «яктылык белән рәсем төшерәләр» – фотоның матур килеп чыгуы яктылыкка бәйле.
Мәдәнияттә яктылык
Күпчелек мәдәниятләрдә яктылык – яхшылык, белем һәм җылылык символы.Мисал өчен:
-Борынгы Мисырда кояш – Алла булып саналган.
-Һиндстанда Дивали дип аталган бәйрәм бар – яктылыкның караңгылык өстеннән җиңүе көне.
-Әкиятләрдә герой еш кына якты чыганак алып бара: фонарь, факел яки күңелендәге якты нур – изгелек.
Яктылык көне – безгә белем, яхшылык һәм матурлыкның нәкъ яктылык булуын искә төшерә. Бу көн дөньяга яңа, яктырак күзләр белән карарга мөмкинлек бирсә иде!
Комментарийлар: